Czynności pełnomocnika nieprofesjonalnego w postępowaniu cywilnym cdn.

Postępowanie dowodowe

6.7 Dowód z akt

Zgodnie z treścią art. 224 par. 2 k.p.c. może zostać przeprowadzony dowód z dokumentu sporządzonego przez organ administracji publicznej lub znajdującego się w jego aktach albo dowód z dokumentu znajdującego się w aktach sądowych lub komorniczych, a rozprawę co do tych dowodów sąd uzna za zbyteczną. Nie może natomiast zostać przeprowadzony dowód z całości akt innej sprawy zakończonej lub w toku. Oznacza to, że każdy uczestnik postępowania występujący z inicjatywą dowodową o przeprowadzenie dowodu z akt innej sprawy w istocie zobowiązany jest do wskazania, skonkretyzowanych dokumentów, które stanowić będą przedmiot dowodu. Tym samym Sąd w przypadku dyskrecjonalnej decyzji o przeprowadzenie dowodu z akt innej sprawy zobowiązany jest do wskazania konkretnych dokumentów oraz fakty, które mają zostać udowodnione. W przypadku stron postępowania, zobowiązane są one we wniosku dowodowym wskazać konkretne dokumenty i fakty, które mają zostać udowodnione. Podkreślić należy, że niedopuszczalne jest dokonywanie ustaleń na podstawie dowodów osobowych w oparciu o protokoły z innych postępowań cywilnych. Albowiem o czym mowa była powyższej (postanowienie dowodowe) Sąd zobowiązany każdorazowo w przypadku skorzystania z dokumentów znajdujących w innych aktach sprawy winien wydać postanowienie w przedmiocie dopuszczenia dowodu, które są w istocie dokumentami prywatnymi. Wszelako ustalenie przez Sąd ustaleń faktycznych na postawie akt innej sprawy stanowi istotne naruszenie procesowe. Wskazać należy, że przewidziane w art. 365 k.p.c. związanie innych sądów prawomocnym orzeczeniem dotyczy tylko samej treści sentencji orzeczenia, a nie poglądów prawnych wyrażonych w jego uzasadnieniu. Przy czym przedmiotowy zasięg prawomocności materialnej w sensie pozytywnym odnosi się jedynie do samego rozstrzygnięcia, nie zaś do jego motywów i zawartych w nim ustaleń faktycznych. Moc wiążącą z perspektywy kolejnych postępowań uzyskują jedynie ustalenia dotyczące tego, o czym orzeczono w związku z podstawą sporu (rozstrzygnięcie o żądaniu w połączeniu z jego podstawą faktyczną). Inaczej rzecz ujmując, moc wiążąca odnosi się do „skutku prawnego”, który stanowił przedmiot orzekania i nie oznacza związania sądu i stron ustaleniami i oceną prawną zawartą w uzasadnieniu innego orzeczenia.[42] Tym samym należy, uznać, że orzeczenia karne inne niż skazujące, które nie wiążą sądu w sprawie cywilnej, są dokumentami urzędowymi, podobnie jak protokoły posiedzeń w sprawie karnej i zgodnie z art. 244 k.p.c. stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. Inne dokumenty zgromadzone w sprawie karnej, mające charakter dokumentów prywatnych (art. 245) i ich moc dowodową, także mogą być wykorzystane przez sąd w sprawie cywilnej przy ustalaniu stanu faktycznego. Opinie biegłych wydane w postępowaniu karnym mają taki sam charakter z punktu widzenia dowodowego jak przeprowadzone w postępowaniu cywilnym. Nie ma więc przeszkód, przy braku sprzeciwu stron, by opinie takie zostały wykorzystane w postępowaniu cywilnym.[43] Kategoria „dokumentów bankowych" powstałych przy czynnościach bankowych nie może być zaliczana w sądowych postępowaniach cywilnych do kategorii dokumentów urzędowych w rozumieniu art. 244 KPC, lecz winna być lokowana w kategorii dokumentów prywatnych z art. 245 KPC. Nie oznacza to, zatem odebrania im jakiegokolwiek „znaczenia prawnego" w postępowaniu dowodowym. Dokument prywatny jest legalnym dowodem w postępowaniu cywilnym, podlegającym takiej samej swobodnej ocenie w trybie art. 233 § 1 KPC, jak inne dowody zebrane w danej sprawie i sam fakt braku możności przydania mu cech dokumentu urzędowego nie może wpływać na ocenę jego mocy dowodowej.[44]

Opracował

rp.r dr. Marek Stachowski

 

--------------------------------------------------------------------------------
Literatura.

[42] Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 15 czerwca 2022 r. I CSK 2355/22
[43] Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - V Wydział Cywilny z dnia 9 lutego 2022 r. V ACa 203/21 (teza redakcyjna Legalis)
[44] Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie – I wydział Cywilny z dnia 01-02-2022 r., I Aga 26/21